समाज Archives

मुस्ताङको सम्पदा : इको म्युजियम

मुस्ताङको घरपझोङ गाउँपालिका–३ स्थित पुथाङ विमानस्थल नजिकै पाखोमा ‘मुस्ताङ इको म्युजियम’ सञ्चालनमा छ । जापान अन्तरराष्ट्रिय सहयोग नियोग ९जाइका० र राष्ट्रिय प्रकृति संरक्षण कोष, अन्नपूर्ण संरक्षण क्षेत्र आयोजना (एक्याप) को संयुक्त लागत साझेदारीमा यहाँ सन् १९९७ मा ‘म्युजियम’ स्थापना गरिएको थियो । सुरुआतमा जाइकाले एक्याप जोमसोमलाई म्युजियमको स्वामित्व हस्तान्तरण गरेको थियो । एक्यापले सञ्चालनको जिम्मा […]

सौराहमा हुर्किंदै छन् बाघको आक्रमणबाट घाइते गैँडाका बच्चा ‘राम’ र ‘देव’

नारायणगढ (चितवन) – मुलुकको प्रमुख पर्यटकीय गन्तव्यमध्ये एक हो, चितवनको सौराह । यहाँ आउने जो कोहीले सौराहको आसपासमा साना गैँडा डुल्दै गरेको देख्न पाउँछन् । मानिससँगको सामीप्यतामा रमाउने यी गैँडाहरू वास्तवमा मानिसले नै पालेका हुन् । निकुञ्जका विभिन्न स्थानबाट घाइते भएका गैँडाका बच्चाको यहाँको राष्ट्रिय प्रकृति संरक्षण कोष तथा जैविक विविधता संरक्षण केन्द्रमा ल्याइएर उपचार […]

पोखरा नजिकै बास बसेका बसेका थिए महाभारतकालीन पाँच पाण्डव

सात तालको बगैँचा सहरका रुपमा चर्चा कमाएको पोखरा उपमहानगरपालिका, लेखनाथमा अवस्थित बेगनास र रुपा तालका बीचमा अवस्थित रमणीय ठाउँ हो, पचभैया। प्राकृतिक रुपमा मात्र यसको महत्व धार्मिक र ऐतिहासिक रुपमा पनि उत्तिकै छ। महाभारतकालीन समयमा पाण्डवले पचभैयामा एक रात बिताएको विश्वास छ। गुप्तवासका क्रममा पाण्डवहरु यहाँस्थित पचभैया कोट देउराली क्षेत्रमा बास बसेको जनविश्वासका कारण यो […]

सगरमाथाको फोहर सङ्कलनमा ड्रोनको प्रयोग

विश्वको सर्वोच्च शिखर सगरमाथा नेपाललाई विश्वमा चिनाउन बारम्बार प्रयोग भइरहन्छ। नेपालको पर्यटनमा सबैभन्दा महत्वपूर्ण योगदान दिएको सगरमाथा हाम्रा लागि धार्मिक, पर्यटन र आर्थिक सबै हिसाबले खास छ। तर पछिल्ला वर्षमा पर्यटक र आरोहीहरूको बढ्दो चापसँगै सगरमाथामा फोहर थुप्रिँदै जाँदा समस्या सृजना भएको छ यसले गर्दा वातावरणीय सन्तुलन र हिमाली पारिस्थितिकीय तन्त्रमा गम्भीर चुनौती खडा भएको […]

२०७२ को भूकम्प यता बज्दैन राणाकालमा कर्फ्यू जनाउने पाटनको ऐतिहासिक घण्ट

विश्व सम्पदा सूचीमा सूचीकृत छ, ललितपुरको पाटन दरबार स्क्वायर। र, त्यहाँ छ- मल्लकालीन समयमा निर्माण गरिएको एउटा ऐतिहासिक घण्ट। त्यो घण्टलाई पनि विसं २०७२ को भूकम्पले क्षति पुर्यायो। तर, पुनर्निर्माण नगरिएकाले घण्ट हाल जीर्ण बन्दै गइरहेकोमात्र छैन, घण्ट हाल बजाउन बन्द गरिएको समेत छ। घण्ट बजाउँदा कम्पनका कारण खम्बा ढल्न सक्ने हुँदा विगत तीन वर्षदेखि […]

शुक्लाफाँटामा विश्वकै दुर्लभ १९ प्रजातिका चरा

हरिया फाँट, घना सालका जङ्गल र सिमसार क्षेत्रले सजिएको शुक्लाफाँटा राष्ट्रिय निकुञ्ज केवल बाघ, गैँडा र बाह्रसिङ्गाकै लागि त चिनिएकै छ, यो राष्ट्रिय निकुञ्ज चराचुरुङ्गीका दृष्टिकोणले पनि अद्वितीय मानिन्छ। निकुञ्जमा चार सय ६५ प्रजातिका चरा पाइने भए पनि तीमध्ये १९ प्रजाति विश्वमै दुर्लभ श्रेणीका चरा यहाँ पाइन्छन्। यसमध्ये विश्वमै दुर्लभ सीमतित्रा, सारस, भुँडीफोर गरुड, खर […]

शिवलालको आरन : आधुनिक र परम्परागत प्रविधिको संगम

रूपन्देहीको शुद्धोधन गाउँपालिका–४ सिसवाका शिवलाल लोहारको जीवन पुर्ख्यौली आरनको आगो र फलामको कामसँग जोडिएको छ। तर, उनले पुर्ख्यौली सीपलाई आधुनिक प्रविधि र औजारसँग जोडेर आफ्नो पेसालाई नयाँ जीवन दिएका छन्। पुरानो पेसाप्रतिको सम्मान र नयाँ प्रविधिप्रतिको खुला सोचका कारण उनले पुर्ख्यौली पेशालाई निरन्तरता दिन आधुनिक प्रविधि अपनाएका हुन्। शिवलाल उमेरले उनी ३७ वर्ष मात्र पुगे। […]

शिकार आरक्षका लागि प्रसिद्ध ढोरपाटनमा अब ‘गोठस्टे’ को सुविधा

टिकटक र फेसबुकका रिल्समा देखिने ढोरपाटनको सुन्दरताले धेरैलाई मोहित बनाउँछन्। तर, सुन्दरता खोज्दै ढोरपाटन हिँडेका पर्यटकहरु भने त्यहाँ पुग्नुपर्दाको सास्तीले सम्झनपनि चाहँदैनन्। बागलुङको बुर्तिबाङदेखि ३२ किलोमिटर कच्ची सडक पार गर्दै, अनेक सास्ती बेहोर्दै पर्यटकहरु जब ढोरपाटन पुग्छन्, त्यहाँको प्राकृतिक दृश्यले उनीहरुको कष्टकर यात्रा बिर्साउँछ। दिनदिनै बढ्दै गइरहेको र सयौँथरिका बुकी फूलका कारण ढोरपाटने पर्यटकलाई लोभ्याउँछ। […]

जीवित देवी कुमारी बस्ने घर, भूकम्पको दश वर्ष बित्दासमेत पाल र टेकोको भर

विश्व सम्पदा सूचीमा सूचीकृत हनुमानढोका दरबार क्षेत्रको जीवित देवी कुमारी घर। २०७२ बैशाखको भूकम्पले कुमारी घरलाई पनि क्षति पुर्यायो। यति महत्वपूर्ण सम्पदाको पुननिर्माण तत्काल गरिनुपर्ने हो। तर, अझैसम्मपनि पाल र टेकोको भरमा छ। यस वर्षको वर्षात् सुरू भएसँगै कुमारी घरभित्र पानी छिर्न थाल्यो। त्यसपछि पुरातत्व विभागले पालले कुमारी घरमा ओत लगाएको हो। विभागका प्रवक्ता रामबहादुर […]

धार्मिक पर्यटनको सम्भावना बोकेको जलजला ओझेलमा

पर्वतको जलजला, मोदी गाउँपालिका र म्याग्दीको अन्नपूर्ण गाउँपालिकामा फैलिएको जलजलालाई हिन्दू धर्मग्रन्थमा हम्पाल, कालञ्जर, मृगस्थलीका रूपमा ब्याख्या गरिएको छ। तर धार्मिक र पर्यटकीय हिसाबले प्रशस्त सम्भावना बोकेको म्याग्दी, पर्वत र कास्कीको सिमानामा रहेको यो क्षेत्र ओझेलमा परेको छ। पूर्वाधार र प्रचारप्रसारको कमीले जलजला क्षेत्र ओझेलमा परेको हो । कालीगण्डकी क्षेत्रको संस्कृति र सम्पदाको अध्यता प्रा […]